3 Kasım 2014 Pazartesi

LİSTERİA VE HAREKET SİSTEMİ

   
     Listeria yedi farklı çeşidi olan bir bakteri çeşitidir ve bilinen çeşitleri;  L. grayi, L. innocua, L. ivanovii, L. monocytogenes, L. seeligeri, L. murrayi and L. welshimeri şeklinde isimlendirilmişlerdir. Listeria çeşitleri içinde, insanlar için en büyğk risk patojeni (özellikle Listeriosis için) olan L.Monocytogenes dir. Yiyeceklerdeki bakteri kontaminasyonundan kaynaklanan br enfeksiyon çeşidi olan Listeriosis, özellikle hamile kadınlar, yeni doğanlar, yaşlılar ve immün sistemi zayıf kişilerde etkili olan ciddi bir hastalıktır. Vakalar %20 oranında ölümle sonuçlanmaktadır. İki ana klinik bulgu septisemi (kan zehirlenmesi, kana bakteri ya da toksin bulaşması) ve menenjittir. Listeria, özellikle memelilerde (geviş getirenler başta olmak üzere) etkili bir patojendir ve nadiren insanlarda listeriosise neden olur.





Figür 1: Listeria bakterisinin bilimsel sınıflandırılması 
Figür 2 : Listeria bakterisinin hücreye giriş çıkışı ve takla hareketi

 Başlıca morfolojik özellikleri;
  • Bakteri kısa, Gram-pozitif, Sporsuz
  •  Fakültatif anaerop basildir
  • Oksidaz negatif, Katalaz-pozitif olup kanlı agarda kolaylıkla ürerler
  • En belirgin özelliği 22 derecede hareketli, ancak  37 derecede hareketsiz olmasıdır. Bu özelliği sayesinde derinin normal flora üyesi olan difteroidlerden ayrılır.
  • Listeria monocytogenes gıdaların dekontamine işlemine dirençlidir: Yüksek tuza dirençli, düşük pH’a dirençli ve en önemlisi buzdolabı ısısında çoğalabilme özelliğine sahiptir.
  • Hastalık peynir ve sebze gibi kontamine gıdaların sindirim yolu ile alınması sonucu, transplasental olarak veya doğum esnasında anneden bebeğe bulaşır. Hamileliğinde Listeria bakteriyemisi geçiren annelerden canlı doğan bebeklerin 2/3’ünde enfeksiyon gelişir.
  • Takla atar tarzda hareket karakteristik özelliğidir. 
  • L.monocytogenes makrofaj ve bazı insan doku kültürü hücrelerini istila edebilir ve bu hücrelerin içinde yaşayabilmektedir. 

Hücreye girişi; Bakteride, internalin adı verilen 80-kDa ağırlığında bir yüzey proteini aracılığıyla olur.. İnternalin, insan epitel hücrelerinin yüzeyinde bulunan E-cadherin adı verilen adesyon reseptörüyle etkileşmektedir. Cadherinler 110 kDa ağırlığında transmembran glikoproteinleridir ve dokuya özgüdür. Yapılan çalışmalar L.monocytogenesin internalin/E-cadherin etkileşmesi sonucunda hücre içine girdiğini göstermektedir.

Fagozomlardan çıkışı; L.monocytogenes, hücre içinde, lizozomal füzyon olmadan önce fagozomlardan listeriolizin O adı verilen bir madde ve çeşitli fosfolipazlar salgılayarak kurtulmaktadır. Böylelikle bakteri hücre içinde ki öldürme mekanizmalarından kurtulmaktadır. Listeriolizin O, hly geni tarafından kodlanmaktadır ve streptokokların salgıladığı streptolizin O’ya benzer özellikte bir çeşit por oluşturan hemolizindir. Listeriolizin O, membranda bulunan kolesterole bağlana­rak etki göstermektedir, bu sayede membranda delik oluşturarak bakterinin epitel hücresine girmesini sağlar. Bazı mutantlar, yani hly geni olmayan listerialar avirülan­dır. Bu gen örneğin Bacillus subtilis gibi bir bakteriye aktarıldığında o bakteri stozole kaçma özelliği kazandır­maktadır. 


              Figür 3 : Listeria bakterisinin hücreye giriş çıkışı basamaklarında görevli moleküller

Hücreden çıkışı; Listeria fagolizozomdan sizotole kaçtıktan sonra bakterinin yüzeyinde bulunan, ActA adı verilen başka bir protein aktinin intrasellüler polimerizasyonunu sağlamaktadır. Bu işlem sonucunda bakteri hücrenin içinden yüzeyine doğru itilmektedir. Bu sayede bir hücreden başkasına bakteri geçme özelliği kazanır. Hem de bağışıklık sistemine maruz kalmadan.


                                   Figür 4 : Listerinın  virülansının moleküler mekanizması

REFERANSLAR: